Mysterieus maar o zo veelzijdig: Onyx

Onyx is een variant van het mineraal chalcedoon. Chalcedoon is een mineraal dat in veel kleurvarianten voorkomt en dat in gestreepte lagen wordt gevonden, waarbij onyx bestaat uit donkerbruine, bruine en witte lagen. Door de kleurlagen in onyx kan deze edelsteen op veel creatieve manieren worden gebruikt. Hoewel veel mensen onyx kennen als een zwart materiaal, komt onyx in de natuur niet in het zwart voor: de techniek om onyx in diepzwart te kleuren is echter al eeuwen oud. En wordt dan ook al lang gebruikt in onyx sieraden.

Cameeën en Intaglio

Onyx wordt veel gebruikt voor het snijden van cameeën en intaglio. Een camee is een edelsteen waarvan de achtergrond wordt weggesneden, waardoor uit het hogere deel een voorstelling ontstaat. Een intaglio is juist een edelsteen waarin een voorstelling wordt gesneden, die daardoor in de onderste lagen van de steen zichtbaar is. Beide graveertechnieken zijn het mooist wanneer er gebruik wordt gemaakt van een steen met meerdere kleurlagen, omdat dan de details van de voorstelling goed uitkomen. Dit maakt onyx al eeuwenlang het meest geliefde materiaal om cameeën en intaglio uit te snijden.

On trend by accident

Onyx wordt op veel plekken in de aarde gevonden en is daarom een veel gebruikt mineraal. Met name in de 19^e eeuw, de eeuw waarin rouwsieraden ongekend populair werden, werd de steen veelvuldig gebruikt. Al voor de 19^e eeuw was het vrij gebruikelijk om sieraden te dragen in herinnering aan overleden geliefden, maar koningin Victoria van Engeland (r. 1837 – 1901) was op vele gebieden een trendsetter, en met name op het gebied van kleding en juwelen. Toen haar geliefde echtgenoot Prins Albert in 1861 onverwachts overleed, stortte Victoria zich in volledige rouw; ze droeg vanaf toen tot op de dag van haar overlijden, ruim veertig jaar later, alleen nog zwarte kleding en zwarte sieraden. Onbedoeld creëerde zij hiermee een nieuwe trend, en was het jarenlang in mode om zwart of andere donkere kleding te dragen. Hierbij werden grote, zwarte sieraden gedragen; colliers met zwarte kralen, grote ovalen medaillons, kruishangers en grote oorhangers kwamen veelvuldig voor. Onyx werd hiervoor veel gebruikt, maar ook jet, glas en zwarte emaille waren populair.

Art Deco Periode

Een ander tijdperk waarin opvallend veel onyx sieraden werden gemaakt is de Art Deco periode. Deze stijl was geïnspireerd op het modernisme en kubisme en daarom creëerde sieradenontwerpers juwelen met strakke, geometrische vormen in contrasterende kleurcombinaties.

Een reden voor de voorliefde voor onyx in Art Deco sieraden was de opkomst van het metaal platina. Platina is een witkleurig metaal, dat moeilijker te bewerken is dan goud. Toen in de jaren 20 technische innovaties ervoor zorgden dat platina makkelijker gebruikt kon worden, werd deze innovatie direct veel toegepast. Het witte platina en zwarte onyx gaven een prachtig kleurcontrast, waardoor onyx een populair materiaal is in Art Deco sieraden.

Schijn bedriegt

Het is net als met het schijn-azuurblauwe van de zee: hoewel veel mensen onyx kennen als een diepzwart materiaal, komt deze variant in de natuur niet voor. De meest zwarte natuurlijke onyx dat in de natuur voorkomt is feitelijk diep donderbruin. De zwarte variant ontstaat wanneer bruine onyx met een suikeroplossing wordt behandelde en daarna wordt verhit. De variant die vervolgens ontstaan is met een scherp kleurcontrast tussen de witte en zwarte banden is het meest gewild.

Ontdek onze unieke collectie vintage onyx sieraden hier.